In alle opzichten was 2004 een Grieks sportjaar. In juli vonden de Olympische Spelen in Athene plaats, een maand ervoor verraste Griekenland vriend en vijand door zich te kronen tot Europees kampioen voetbal. De Griekse sporthelden dat jaar waren niet de (verwachte) hardlopers Konstantinos Kenteris of Ekaterini Thanou, maar Theodoros Zagorakis en Angelos Charisteas.

De mannen van bondscoach Otto Rehhagel wisten achtereenvolgens thuisland Portugal, Spanje, Frankrijk, Tsjechië en weer Portugal van zich af te houden. Alleen de wedstrijd tegen Rusland in de groepsfase ging verloren, door onder andere een doelpunt van latere ADO Den Haag-spits Dimitri Bulykin.
Eens temeer bewees Griekenland dat een goed ingespeeld team meer waard is dan een elf samengeraapte vedettes. De vraag luidt dan ook: wat is er van de spelers geworden? Vaak is het spelen van een succesvol eindtoernooi aanleiding tot een vette transfer naar een club in een topcompetitie. Zijn de spelers, die voorafgaand aan deze opmerkelijke zegetocht veelal tribuneklant of bankzitter waren grote jongens geworden? Of was er sprake van een uiterst gelukkige momentopname? Hieronder een overzicht. Van het basiselftal dat de finale speelde, de wissels en de trainer.

Wedstrijden van Griekenland op het EK 2004 in Portugal

Poulefase (erachter de doelpuntenmakers voor Griekenland)

Portugal – Griekenland, 1-2; Karagounis, Basinas (openingswedstrijd)
Spanje – Griekenland, 1-1; Charisteas
Rusland – Griekenland, 2-1; Vryzas

Kwartfinale

Frankrijk – Griekenland, 0-1; Charisteas

Halve finale

Griekenland – Tsjechië, 1-0 na verlenging; Dellas

Finale

Portugal – Griekenland, 0-1; Charisteas

De opstelling in de finale

_______________________Nikopolidis

Seitaridis                  Dellas                                    Kapsis                         Fyssas

________________Basinas                             Zagorakis

Giannakopoulos                                                                                Katsouranis

________________Charisteas                        Vryzas

Antonios Nikopolidis. De grijsaard was ongetwijfeld de meest in het oog springende speler van de Grieken. Als schier onpasseerbare keeper was de George Clooney look-a-like het slot op de deur van de toch al nauwelijks te kloppen verdediging. In drie wedstrijden op dit EK hield hij zijn doel schoon. Nikopolidis speelde zijn hele leven in Griekenland, in 2011 stopte hij. Hoe populair hij was, bleek maar weer toen alle Griekse kranten over zijn afscheid berichtten, waar het bij de meesten in dit overzicht voor kennisgeving werd aangenomen.

Giourkas Seitaridis speelde een uitstekend toernooi en verdiende daarmee een transfer naar FC Porto. De rechtsback verkaste vervolgens via Dinamo Moskou naar Atlético Madrid, met wisselend succes. Sinds 2009 was hij weer terug bij de club die hij na het EK 2004 verliet: Panathinaikos. In vier seizoenen speelde hij slechts 41 keer. Ondanks dat zijn voetballoopbaan als een nachtkaars uitging, heeft Seitaridis van deze selectie een van de meest succesvolle clubcarrières achter de rug.

Traianos Dellas. De boomlange centrumverdediger (1.96 meter) vergaarde Griekse roem door in de halve finale het enige – en dus beslissende – doelpunt te maken. Stond tijdens het EK 2004 onder contract bij AS Roma, waar hij in drie jaar tijd 40 wedstrijden speelde. Deze teleurstellende tendens bleef hij volhouden bij zijn volgende clubs. Na verblijven bij AEK Athene, het Cypriotische Anorthosis Famagusta en weer AEK besloot hij in 2013 zijn carrière te beëindigen. 

Michalis Kapsis, linkercentrumverdediger. Had tot het EK 2004 slechts 8 interlands gespeeld, maar verdiende door zijn goede optredens in de kwalificatie het hele EK een basisplaats. De prestaties op dit toernooi brachten hem naar Girondins de Bordeaux. Hij sleet zijn laatste maanden als profvoetballer bij Ethnikos Pireaus, de club waar hij ooit begon. Feitje: zijn vader Anthimos speelde met Panathinaikos de Europa Cup I-finale van 1971, die met 2-0 werd verloren van Ajax.

Takis Fyssas was de vaste linksback van de Grieken. Werkte onopvallend zijn wedstrijden af – een back die eerst aan verdedigen dacht en dan pas aan aanvallen. Was tijdens het EK 2004 eigendom van Benfica waar hij – u kan het inmiddels al raden – weinig tot niet speelde: 30 wedstrijden in drie seizoenen. Fyssas ging na het Portugese avontuur nog even buurten bij het Schotse Hearts, om vervolgens zijn loopbaan af te sluiten bij Panathinaikos. Daarna verruilde hij het voetbalshirt voor een maatpak: Takis Fyssas werd technisch directeur van de Griekse voetbalbond.

Stelios Giannakopoulos was tijdens het EK 2004 geen basisspeler, maar speelde wel de finale, als vervanger van de geschorste Kostas Karagounis. De aanvallende middenvelder vervulde die rol met verve. Giannakopoulos speelde – voornamelijk als basisspeler – sinds 2003 voor Bolton Wanderers en bleef daar tot 2008. Na wat kortstondige avonturen her en der stopte hij met voetballen. Vanaf 2010 was Giannakopoulos voorzitter van de Griekse spelersvakbond, een functie die hij overnam van keeper Nikopolidis.

Angelos Basinas. Sterkhouder op het middenveld. Als speler van Newcastle United was hij een van de grotere ‘namen’ binnen de selectie van de Grieken. De verdedigende middenvelder maakte de winnende treffer in de eerste wedstrijd tegen Portugal en verrijkte zijn carrière én portemonnee met clubs als Real Mallorca en Portsmouth. Met laatstgenoemde speelde hij zelfs een FA Cup-finale. Angelos Basinas was voor het laatst als voetballer te bezichtigen bij Arles-Avignon, waar hij naamgenoot Charisteas tegenkwam. Uiteindelijk speelde hij exact 100 interlands.

Aanvoerder, strateeg, steunpilaar, verdedigende middenvelder, spin in het web: allemaal typeringen die bij Theorodos Zagorakis passen. Stond in 2004 onder contract bij AEK Athene, werd tot beste speler van het EK uitgeroepen en kon na het EK meteen naar… Bologna. Zagorakis beëindigde in 2007 zijn voetballoopbaan bij PAOK Saloniki en werd prompt voorzitter van die club. In die hoedanigheid maakte hij teamgenoot en beste vriend Zisis Vryzas technisch directeur van PAOK, waarmee hij tot 2010 de club runde. Bijzonder: Zagorakis is net als Basinas tot meer dan 100 interlands gekomen en heeft het record van langst onafgebroken reeks gespeelde interlands in handen: 57 stuks.

Kostas Katsouranis was in 2004 een dynamische middenvelder uitkomend voor AEK Athene. Een typische verbindingsspeler tussen de aanvallers en de verdedigende middenvelders. Verdiende drie jaar lang goed geld bij Benfica en keerde daarna terug naar Panathinaikos. Kostas Katsouranis bleef lang lid van de Griekse selectie, hij speelde op het EK 2012 in Oekraïne en Polen.

Angelos Charisteas is voor ons Nederlanders ongetwijfeld de bekendste van het stel. De spits maakte op het EK drie doelpunten, waaronder het enige doelpunt in de finale. Werd van tribuneklant bij Werder Bremen ineens een bekendheid voor voetbalminnend Europa. Charisteas verkaste naar Ajax, waar hij min of meer mislukte, en verhuisde vervolgens naar Feyenoord. Opmerkelijk: hij is de enige buitenlandse speler die in een Klassieker voor zowel Ajax als Feyenoord wist te scoren. De lange Griek mislukte vervolgens bij 1. FC Nurnberg, Bayer Leverkusen, Arles-Avignon en Panetolikos. Daarna dook hij zelfs nog even op bij Schalke 04, maar men deed in Gelsenkirchen slechts vier wedstrijden een beroep op hem. Uiteindelijk sloot Charisteas in 2013 zijn loopbaan af in de zandbak: 7 wedstrijden voor het Saoedische Al-Nassr.

Zisis Vryzas was de tweede aanvaller naast Charisteas. Charisteas in de punt van de aanval, hij erachter. Vryzas scoorde één keer, in de verloren wedstrijd tegen Rusland. Stond tijdens Euro 2004 onder contract bij Fiorentina, waar hij regelmatig de tribunestoeltjes warm hield. Na zijn carrière werd hij, zoals hierboven al vermeld, technisch directeur van PAOK Saloniki en vervolgens voorzitter. Weer later kon men hem aan het werk zien als assistent-bondscoach van het Griekse elftal en technisch directeur van Griekse voetbalbond.

Een speciale vermelding is er voor Giorgios Karagounis. De middenvelder van Internazionale, waar hij sporadisch aan spelen toekwam, speelde tot aan de halve finale alle wedstrijden. De finale miste hij vanwege een schorsing. Karagounis maakte bovendien het allereerste doelpunt van Euro 2004. Een harde schuiver in hoek, die de opmaat zou worden voor een mooie, Griekse, zomer. Later speelde hij veel wedstrijden voor Panathinaikos en het Griekse elftal, waarvan hij ook nog aanvoerder werd. In 2012 speelde ook hij, net als de hierboven genoemde Katsouranis, 3 wedstrijden voor Griekenland op het EK 2012.

De wisselspelers:

Stylianos Venetidis kwam in de 76e minuut in het veld voor Giannakopoulos om de wedstrijd definitief in het slot te gooien. Venetidis speelde jarenlang voor Olympiakos Piraeus. Hier behaalde hij een constant niveau, daarom werd hij uitermate geknipt bevonden om wedstrijden op een degelijke wijze over de streep te trekken. Venitidis voetbalde nog jaren voor Griekse middenmoter Larissa, waar hij in 2012 zijn loopbaan beëindigde.

De in Oezbekistan geboren aanvaller Dimitris Papadopoulos deed als vervanger van Vryzas slechts negen minuten van de finale mee. Hierin kreeg hij een gele kaart. Papadopoulos bleek na het EK 2004 de personificatie van ’12 ambachten, 13 ongelukken’. Achtereenvolgens kwam hij uit voor Lecce, Dinamo Zagreb, Celta de Vigo, Levadiakos, Panthkrakikos, Atromitos, PAOK, Asteras Tripolis, weer Atromitos en ten slotte Panetolikos. Papadopoulos speelde 22 interlands waarin hij 2 keer scoorde.

Kostas Chalkias was in 2004 reservekeeper en zat net als Karagounis en Katsouranis ook bij de Griekse selectie voor het EK 2012. Daar zagen we hem als eerste doelman in actie. Chalkias stopte pas in 2018, hij had toen 32 interlands gekeept.

Ook bondscoach Otto Rehhagel ging het niet voor de wind. Griekenland raakte na Euro 2004 in een vrije val en Rehhagels mythische status brokkelde gedeeltelijk af. De Duitser stapte in 2010 op. Iets later werd hij door Hertha BSC aangesteld als trainer. Maar ook dit Berlijnse avontuur mislukte: Hertha degradeerde naar de Tweede Bundesliga. Dit bleek zijn laatste klus te zijn, sinds 2012 geniet Rehhagel van zijn pensioen. 

Conclusie: het winnen van een Europees kampioenschap is niet per definitie een garantie voor een glansrijke carrière. Ook voor het Griekse elftal heeft het Hellas! Hellas! nooit meer zo hard geklonken als tijdens het Europees kampioenschap van 2004.
Na de zegetocht door Portugal ging het snel bergafwaarts. Griekenland wist zich niet te kwalificeren voor de wereldkampioenschappen van 2006, werden op de EK’s van 2008 en 2012 met drie nederlagen naar huis gestuurd en op het WK 2010 in Zuid-Afrika volgde eenzelfde soort scenario. Onterecht was dit niet. Vaak was het stugge spel een probaat middel tegen slaapproblemen, en werd er veel te veel op de verdediging geleund – die, in tegenstelling tot die zomer in 2004, bovendien zo lek was als een mandje.
Al jarenlang is Griekenland een middenmoter in Europa. Te klein voor het tafellaken, te groot voor het servet. Of misschien beter om het grootste voetbalcliché uit de kast te trekken: je kunt ervan winnen en verliezen. Momenteel is John van ‘t Schip bondscoach van de Grieken, waarmee de Grieken een poging gaan doen om zich te plaatsen voor het nu al controversiële WK 2022 in Qatar.